Lider
Yeni nesil liderlik kavramını anlatmaya başlamadan önce mevcut ya da eski neslini tarif etmek yerinde olacaktır. Yeni nesil liderlik anlayışı, geçmişin liderlik yaklaşımlarının evrimi olarak karşımıza çıkmaktadır. Geçmişin liderlik yaklaşımını ise aşağıya doğru daha katı bir hiyerarşi ile komuta ve kontrol odaklı, değişime daha dirençli olan bir liderlik tarzı olarak düşünebiliriz. Yeni nesilde liderlik yeniden icat olunmayacak, eskisinin üzerinden devam edecektir.
Liderlik
Farklı kültürlerde farklı perspektiflerle irdelenebilen liderlik kavramı, ortak bir amaç için iş birliğinde olduklarını etkileme süreci olarak tanımlanabilir.
“Yeni Nesil Liderlik” konulu makaleyi yazmaya başlarken yaptığım literatür taramalarında en çok karşılaştığım kavramlar “değişim” ve “dönüşüm” oldu.
Değişim ve dönüşüm kavramları benzer olarak algılansa da anlamları, süreçleri ve etkileri bakımında birbirlerinden farklıdırlar. Değişim daha dar kapsamda, dönüşüm ise daha geniş kapsamda ve genellikle radikal bir değişimi ifade eder. Değişim, bir unsurun mevcut niteliklerinin değişmesi, dönüşüm ise bir şeyi özünün değişerek yeni bir forma geçmesidir. Örneğin, değişim, şirketteki çalışma sürelerinin esnek hale getirilmesi gibi daha kısa vadeli ve belirli bir konuda yapılan düzenlemeleri ifade ederken, dönüşüm, şirketin tamamen dijital bir iş modeline geçmesi gibi köklü ve kapsamlı bir farklılaşmayı içerir.
Yine dünya tarihinde liderlik ile ilgili yazılmış kitapları ya da metinleri incelediğimde en çok karşılaştığım kelimeler; vizyon, iş birliği, motivasyon, ilham, delegasyon, empati, karizma, strateji, gelişim, değişim oldu.
Yönetici ve Lider Kavramları Aynı Şeyi mi İfade Eder?
Bir organizasyon içerisinde belirli bir pozisyonda ve belirli hedefler için çalışan ve bu hedeflere ulaşmak için belirli kaynakları kullanmak konusunda yetki ve sorumluluğu bulunan kişi yönetici olarak tanımlanabiliyorken, kişisel nitelikleri ile insanların güvenini kazanıp, onları etkileyerek ve onlara ilham vererek, onları bir gayeye yönlendirme süreci de liderlik olarak tanımlanabilir.
Yönetici; mevcut düzen içerisinde ve onu korumaya çalışan, idareci olarak, daha kısa vadeli hesaplarla, bir görev tanımına bağlı olarak, çok fazla bir yaratıcılık gerektirmeyen özelliklerle karşımıza çıkarken, liderlik; mevcut düzenin dışında da hareket edebilen, daha fazla yaratıcı ve sürekli yenilik arayışında olan ve uzun vadeli hedefler ile düşünebilen bir konumdadır.
Geleneksel Liderlikten Yeni Nesil Liderliğe Geçiş
Liderlik konusunda, tarihten günümüze yazılmış kaynakları araştırdığım aşağıdaki eserler ve beklenen özellikler ortaya çıktı.
Burada öne çıkan ve değişmeyen en önemli liderlik özelliklerini aşağıdaki gibi yazabiliriz.
- Kararlılık
- Empati ve insan ilişkileri
- Stratejik Düşünme
- Motivasyon ve ilham Verme
Yeni Nesil Liderlik
Eski ya da geleneksel liderlik anlayışından farklı olarak, yeni nesil liderliği bildiğimiz hiyerarşik emir-komuta yapısının tersine herkesin liderliğe katkıda bulunduğu karşılıklı bir kılavuzluk veya rehberlik süreci olarak tanımlayabiliriz.
Belirli özellikler ve değerler etrafında şekillenmiş olan “yeni nesil liderlik” kavramı, günümüzde kültürel, teknolojik ve sosyal değişimlere uyumlu olma ve bu değişimleri biçimlendirme yeteneğine odaklanabilir. Günümüzde “yeni nesil liderlik” kavramını nasıl tanımlayabileceğimize dair bazı anahtarlar şunlar olabilir.
- Dijital becerilere sahip ve teknolojiye hâkim
- Değişime direnmeyen, uyumlu ve esnek
- Birçok farlı kültürü global olarak düşünen
- Topluma karşı sorumlu ve sürdürülebilirlik anlayışı olan
- İş hayatı ve kişisel hayat dengesine uygun, esnek çalışma şekillerini benimsemiş
- İnovasyonu yüksek ve yaratıcı.
Bütün bu başlıklar, günümüz itibariyle, bu neslin karakteristiklerinin anlamamıza yardımcı olarak “yeni nesil liderlik” kavramının temel özelliklerini tanımlayabilir. Bunlar, günümüzde yeni neslin ve genç profesyonellerin global iş hayatında, topluma ve teknolojiye nasıl yaklaştıklarının da bir göstergesidir.
Gelecekte Liderlik
Geleneksel liderlikten günümüz liderliğine geçiş ve sonra günümüz yeni nesil liderliğinden gelecekteki liderliğe nasıl bakabileceğimize dair şu kavramlar önemli olabilecektir.
Günümüz yeni nesil liderliğinin yukarıda bahsettiğim 6 özelliğine ek olarak, gelecekte önem kazanacak liderlik özellikleri şunlar olacaktır.
- Veri Analizleri ve Yapay Zekaya Dair Yetkinlikler
- Duygusal Zekâ ve Empati
Özetle, gelecekte liderlik, kültürel ve toplumsal değişimlere uyum sağlayarak bu değişimleri şekillendirme yeteneği üzerine odaklanacaktır. Bu liderler, teknolojiyi etkin bir şekilde kullanarak insanların hayatını iyileştirmeyi ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etmeyi amaçlayacaklardır.
Kariyer Gelişimi ve Yeni Nesil Liderlik Tarzlarıyla İş Dünyasında Farklılaşan Dinamikler
Her şeyi bilmek isteyen ama bir şeyi öğrenmek konusunda ayak direyen yeni nesil insana yeni nesil liderlik.
Yeni nesil liderlik ile kariyer konularında günümüzde belirgin değişiklikler yaşanmaktadır. Mevcut ya da eski liderlik ve kariyer modelleri, yerlerini yavaş yavaş daha duyarlı, esnek ve işbirlikçi yaklaşımlara bırakmaktadır.
Daha kapsayıcı ve işbirlikçi yeni tarza sahip liderler, aynı hedef etrafındaki ekiplerinin hem bağlılığını hem de motivasyonları arttırmaktadır. Farklılaşan iş yaşamında hızlı ve etkili kararlar almayı sağlayan yeni nesil liderlerin esnekliği, çalışanların da çeşitliliğini sağlamaktadır. İş hayatındaki ilişkiler ağı, networking, yeni fırsatlar bulma ve kişisel gelişim için de kariyer ağlarının önemini giderek arttırmaktadır.
Örneğin, yazılım geliştirme ve proje yönetim alanlarında bir yönetim yaklaşımı olan “Agile” (Çevik), son yıllarda iş dünyasının genelinde iş süreçlerinin yönetimi ve yeni nesil liderlik için kabul gören modellerden bir tanesidir. Agile liderler, önceki hiyerarşik yapıları farklılaştırarak, daha işbirlikçi, esnek ve hızlı tepki verebilen bir liderlik tarzı ile ekiplerini teşvik eden, onlara güvenen ve hedeflerine ulaşmaları için ihtiyaç duydukları kaynakları sürekli gelişme ve öğrenme ile daha rekabetçi ve kurumların daha yenilikçi olmalarına yardımcı olan yeni nesil liderlik modellerinden biridir.
Örneğin, Google gibi teknoloji devleri, esnek çalışma saatleri ve uzaktan çalışma imkânları sunarak, iş ve özel hayat dengesi sağlayan liderlik modellerini benimsemiştir.
Liderler, tüm bunların ötesinde, gelecekte kendini karşılıksız adayarak, insanların ruhunu tatmin ettiği bir niteliğe sahip olacaktır. Yani sadece maddi olanaklar değil, aynı zamanda denge, anlam arayışı ve kişisel tatmini de içerecektir.
Esneklik, mentorluk, koçluk, empati ve geri bildirim gibi yeni nesil liderlik becerileri, kişilerin kariyerlerinde ilerlemelerine, kendi içsel yolculuklarına ve gelişimlerine de yardımcı olacaktır.
Daha iyi bir gelecek inşa etmek için teknolojiyi ve kişileri bir araya getirecek olan yeni nesil liderler, değişimi yönetebilen, empati ve iletişim becerileri gelişmiş, gelişime asla ara vermeyen, kendisinin ve farklı olan herkesin değerlerine saygılı, farklı perspektiflerden bakabilen, sürdürülebilir, toplumsal ve çevresel etkileri göz önünde bulundurarak yetiştirecekleri yeni nesil bireylerle, refah ve huzura ihtiyacı olan dünyamızdaki yaşamı da iyileştireceklerdir.
Dergiye, buradan ulaşabilirsiniz.
