6 Şapkalı Düşünme Tekniği

Kitabın Yazarı: Edward De Bono

İlk Basım Yılı: 2021

Yayınevi (TR): Remzi Kitabevi

Kategori: Kişisel Gelişim

Özet

“6 Şapkalı Düşünme Tekniği”, Dr. Edward de Bono tarafından geliştirilmiş, düşünme süreçlerini yapılandırmak ve problem çözme becerilerini geliştirmek için kullanılan bir tekniktir. Kitap, düşünme süreçlerini daha etkin ve sistematik hale getirmek amacıyla, farklı bakış açılarını temsil eden altı farklı şapkayı metafor olarak kullanır. Her şapka, belirli bir düşünce tarzını temsil eder ve bu sayede bireyler veya ekipler, bir problemi veya konuyu çeşitli açılardan ele alarak daha kapsamlı ve dengeli çözümler üretebilirler.
Beyaz Şapka (Tarafsızlık ve Gerçekler): Bu şapka, saf verileri, bilgileri ve objektif gerçekleri temsil eder. Beyaz şapka takan kişi, olaylar veya problemlerle ilgili tarafsız bilgi toplar ve bu bilgileri değerlendirir.
Kırmızı Şapka (Duygular ve Hisler): Bu şapka, duyguların, sezgilerin ve içgüdülerin ifadesini temsil eder. Kırmızı şapka, bir konuya duygusal açıdan nasıl yaklaşıldığını ortaya koyar ve içgüdülerin dikkate alınmasını sağlar.
Siyah Şapka (Eleştiri ve Tehlikeler): Siyah şapka, riskleri, tehlikeleri ve zayıf noktaları görmeyi sağlar. Eleştirel düşünme için kullanılır ve bir fikrin potansiyel dezavantajlarını veya olumsuz sonuçlarını analiz eder.
Sarı Şapka (Olumlu Düşünme): Bu şapka, iyimserliği, olumlu düşünmeyi ve faydaları temsil eder. Sarı şapka takan kişi, bir fikrin ya da çözümün olumlu yönlerini ve olası avantajlarını değerlendirir.
Yeşil Şapka (Yaratıcılık ve Yenilik): Yeşil şapka, yaratıcılığı ve yenilikçi düşünmeyi teşvik eder. Fikir üretme, yeni çözümler geliştirme ve alternatif düşünme için kullanılır.
Mavi Şapka (Kontrol ve Yönetim): Mavi şapka, düşünme sürecini kontrol etmeyi ve yönetmeyi temsil eder. Mavi şapka takan kişi, düşünme sürecini organize eder, şapkaların kullanım sırasını belirler ve genel süreç üzerinde kontrol sağlar.

Edward de Bono’nun bu yöntemi, özellikle grup çalışmalarında, ekiplerin bir konuya çeşitli açılardan yaklaşarak dengeli ve yaratıcı çözümler üretmelerini sağlar. Her şapkanın farklı bir düşünme tarzını temsil etmesi, düşünce süreçlerinde tekdüzeliği ortadan kaldırır ve daha geniş bir perspektif kazanılmasını sağlar. Bu teknik, iş dünyasında, eğitimde ve kişisel gelişimde yaygın olarak kullanılmakta olup, etkili karar verme süreçlerine önemli katkılar sunar.

Cevvela Yorumu

"6 Şapkalı Düşünme Tekniği", düşünce süreçlerini daha yapılandırılmış ve etkili hale getirmek isteyen herkes için değerli bir araç sunuyor. Dr. Edward de Bono, karmaşık sorunları çözmede ve stratejik kararlar alırken karşılaşılan zorlukları aşmak için bu tekniği geliştirmiştir. Kitap, bireylerin ve ekiplerin düşünme süreçlerini daha etkin hale getirebilmesi için çeşitli şapkalar aracılığıyla farklı bakış açılarını nasıl kullanabileceklerini açık bir şekilde anlatır. Tekniğin en büyük avantajı, düşünme süreçlerini yapılandırarak her bir fikrin veya çözümün kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesine olanak tanımasıdır. Her şapka, belirli bir düşünme tarzını temsil eder ve bu sayede bireyler veya ekipler, bir problemi ya da konuyu tarafsızca analiz edebilir, yaratıcı çözümler üretebilir ve potansiyel riskleri değerlendirebilirler. Bu sistematik yaklaşım, özellikle karmaşık ve çok boyutlu sorunların çözümünde son derece etkili olabilir. Kitabın güçlü yönlerinden biri, teori ile pratiği birleştirmesi ve okuyucuya uygulamalı bir rehber sunmasıdır. Kitap, sadece düşünme süreçlerini yapılandırmakla kalmaz, aynı zamanda bu tekniklerin nasıl uygulanacağına dair pratik örnekler ve stratejiler sunar. Bu da kitabı, sadece teorik bir kaynak olmaktan çıkarıp, aynı zamanda günlük hayatta ve iş dünyasında kullanılabilecek bir rehber haline getirir. Ancak, bazı okuyucular için bu tekniklerin uygulanması zaman alıcı ve karmaşık olabilir. Her şapkanın anlamını ve ne zaman kullanılacağını anlamak, özellikle bu yöntemi ilk kez kullananlar için zorlayıcı olabilir. Bu nedenle, kitabın başında verilen kavramların ve şapkaların kullanımının, uygulama aşamasında daha fazla pratik örnekle desteklenmesi faydalı olabilir. Sonuç olarak, "6 Şapkalı Düşünme Tekniği," bireylerin ve ekiplerin düşünce süreçlerini geliştirmek ve daha yaratıcı, dengeli çözümler üretmek isteyenler için önemli bir kaynaktır. Dr. Edward de Bono'nun bu eseri, stratejik düşünme, problem çözme ve karar alma süreçlerinde daha geniş bir perspektif kazanmak isteyen herkes için okunması gereken bir kitap olarak öne çıkıyor.

Cevvela'dan Alıntılar

"Kişisel çıkar olumlu düşünmenin en güçlü temelidir."

"Eğer bir kişiyi dinlemeye niyetlenirseniz, dinlemek için biraz fazla zaman harcarsanız düşünme yeteneğiniz gelişir."

"Bir düşünür olmak akıllı olmayı kapsamaz. İnsanların o hep çözmemi bekledikleri zekâ problemlerini çözmeyi de içermez. Düşünür olmak bilinçli bir şekilde düşünür olmayı istemeyi gerektirir."

"İyi bir düşünürle kötü bir düşünür arasındaki fark, çoğunlukla odaklanma yeteneğinde yatar. Sadece düşünmenin genel amacının bilincinde olmak yeterli değildir."

"Alternatif bulmaya ne kadar çok zaman ayırırsanız o kadar fazla alternatif bulursunuz. Çoğu zaman yaratıcı insanlar, yaratıcılıktan fazla motive oldukları için yaratıcı olmaya çaba göstermeye daha fazla zaman ayıran insanlardır."